Những nét nổi bật trong kiến trúc nhà thờ họ của nước ta theo mỗi dòng họ sẽ có những nét đặc trưng khác nhau. Qua thời gian, những nét đặc trưng ấy cũng sẽ có sự thay đổi, cải tạo thế nhưng sự cải tạo ấy sẽ vẫn giữ lại những nét được gọi là đặc trưng nhất mang đạm bản sắc của nhà thờ họ ấy. Chắc hẳn trong tiềm thức của bạn đâu đó sẽ có những điểm ấn tượng về nhà thờ họ của mình hoặc những nơi bạn đã đi qua gây cho bạn ấn tượng. Cho dù bạn có nhớ hay không thì cùng không phải lo nhé vì ngay sau đây chúng tôi sẽ gợi ý cho bạn một vài đặc điểm giúp bạn hồi tưởng lại nhé.

Ý nghĩa của nhà thờ họ

Việt Nam chúng ta có chừng hơn 2000 dòng họ. Mỗi họ lại có nhiều nhánh họ, chỉ khác nhau một chữ đệm ở giữa. Sinh hoạt dòng họ trong Nhà thờ họ có tác dụng giáo dục cho con cháu về truyền thống của dòng họ trong việc xây dựng làng xóm; trong đấu tranh giữ nước, trong học tập, lao động sản xuất; khen ngợi, phê phán các cá nhân trong họ…

Ngày nay con cháu của dòng họ đã phân tán khắp nơi, trong và ngoài nước. Cuộc sống đa dạng, muôn màu, muôn vẻ; nếu không có phương pháp giáo dục truyền thống thì có nguy cơ mất gốc. Kiến trúc Nhà thờ họ Việt Nam là nơi lưu giữ cội nguồn của dòng họ. Nó có tác dụng tạo nên lòng tự hào cho con cháu; nhắc nhở họ hướng về cội ngồn và sống sao cho xứng đáng với tổ tiên.

Thật ra thì nhà thờ họ là thuộc sở hữu của một dòng họ đứng lên xây dựng. Vì thế mà thường nó sẽ mang tính các nhân nhiều hơn; chứ không phải mang tính cộng đồng như đình chùa. Vì thế mà cũng sẽ có những nét đặc trưng rất riêng nhé.

Nét đặc trưng trong kiến trúc nhà thờ họ theo thời gian

Nhà thờ họ chính là nơi để con cháu thờ cúng tổ tiên của một dòng họ hay một chi họ. Tại Việt Nam nhà thờ họ khá phổ biến và được xây dựng ở cả 3 miền Bắc, Trung, Nam. Xét về mặt hình thức thì kiến trúc nhà thờ họ không còn xa lạ gì nó khá gần gũi với mọi người. Vậy bạn đã biết về nét đặc trưng trong kiến trúc chưa?

Vật liệu sử dụng thời xưa

Vào mỗi thời điểm, mỗi triều đại thì kiến trúc nhà thờ họ sẽ khác nhau. Vì thế mà chúng ta có thể chia thành 2 loại riêng biệt đó là: nhà thờ họ được xây dựng lâu đời; và nhà thờ họ được xây dựng mới. Tuy nhiên, với những nhà thờ họ được xây dựng từ lâu thì đến thời điểm hiện tại cũng đã được xây dựng, cải tạo lại.

Với những công trình kiến trúc nhà thờ họ thời xa xưa; thì những vật liệu được sử dụng để xây dựng khá thô sơ. Đó có thể là đá hay gỗ tự nhiên, lợp mái bằng lá… hay cao cấp hơn đó là sử dụng ngói để lợp mái. Tuy nhiên thì những vật liệu này thường khá đơn giản; nên không thể trụ được một thời gian dài, nó nhanh chóng bị thiên nhiên tàn phá.

Vật liệu ngày nay

Còn những mẫu kiến trúc nhà thờ họ thời điểm hiện tại thì gần như đều được sử dụng những vật liệu hiện đại như bê tông cốt thép sử dụng để giả gỗ; nó vừa bền chắc chắn lại tiết kiệm chi phí hơn gỗ rất nhiều. Thường thì nhà thờ họ sẽ có không gian không quá rộng; có kiến trúc đơn giản không quá cầu kỳ như những công trình tín ngưỡng công cộng.

Kiến trúc nhà thờ họ theo hình dáng

Khi nhìn vào hình dáng nhà thờ họ thì điển hình nhất mà chúng ta có thể nhìn thấy chính là hình chữ Nhất nằm ngang; 2 mái của nhà thờ dốc xuống 2 bên. Phần mái có thể sử dụng ngói, hay lợp bằng lá.. đều được. Một nhà thờ họ sẽ có khoảng từ 3 – 5 gian tùy vào dòng họ đó lớn hay nhỏ và chi phí xây dựng cao hay thấp.

Với nhà thờ họ hình chữ Nhị thì đây là một kiến trúc với 1 ngôi nhà có 2 gian song song với nhau. Khi gian ngoài là nơi để tiếp khách còn gian bên trong là nơi để thờ cúng. Ngoài ra thì bạn có thể thấy được nét đặc trưng khi thiết kế nhà thờ họ tại miền Bắc là nhà 4 mái hay 8 mái; hay thiết kế mặt bằng chữ Quốc tức là công trình được xây dựng với kết cấu 4 khối; một khối cổng tam quan, nhà thờ ở giữa và 2 khối dài vũ ở 2 bên cổng. Sân được thiết kế ngay ở lối trước và không gian thì thường được thiết kế 3 gian đủ rộng rãi để thờ cúng.

Nói chung là kiến trúc nhà thờ họ có khá nhiều nét đặc trưng mà chúng ta cần phải khám phá. Các “fan” của của ban biên tập đừng bỏ qua nét đẹp truyền thống này nhé.

Nguồn: gocxaydung.hopluccorp.vn